درز انبساط
درزهای انبساط در اکثر پلها جهت جلوگیری از ایجاد تنشهای بیش از حد و خرابیهای ناشی از انبساط و انقباض پل بر اثر تغییرات دمای محیط پیرامون و عوامل طبیعی نظیر باد در درزهای تعبیه شده پلها مورد استفاده قرار میگیرند. در واقع درز انبساط پل یکی از روشهای مقابله با عوامل طبیعی همچون نوسانات دمایی و باد است. تعداد و فواصل درز انبساط در یک پل یا سازه خاص بستگی به عوامل گوناگونی دارد که از جمله این عوامل میتوان به نوع سازه پل، تیپ زمین، مصالح مصرفی و شرایط جوی محل احداث اشاره کرد. شکل هندسی سازه در تعداد بکارگیری درز انبساط پل بسیار تأثیرگذار است. بستها و لاستیکهای درز انبساط پل عامل تعیینکنندهای برای میزان کارایی درز انبساط است؛ این بستها یا لاستیکها باعث پیوستگی و جلوگیری از انقطاع سازه پل میشوند. به علت تردد وسایل نقلیه و اصطکاک ایجاد شده با پل، استفاده از درز انبساط موجب افزایش طول عمر سازه و همچنین افزایش مقاومت لرزهای سازه پل نیز خواهد شد. درز انبساط فاکتور مهمی در عملکرد صحیح پل به شمار میرود بطوریکه عدم عملکرد صحیح درزهای انبساط، باعث ایجاد مشکلات فراوانی از قبیل افزایش هزینه نگهداری، ایجاد ترک و غیره میشود.
درزهای انبساط پل اجزای غیر سازهای محسوب میشوند که با فراهم کردن سهولت در عبور و مرور، بر روی درز بین قطعات دال و عرشه پل اجرا میشوند. یکی از مهمترین وظایف درزهای انبساط بر روی دالهای پل، تحمل حرکت انتقالی و چرخشی دالها نسبت به یکدیگر است که به علتهای گوناگونی در سازه از قبیل انبساط و انقباض حرارتی، جمع شدگی یا خزش، کوتاه شدگی الاستیک ناشی از پیش تنیدگی، تغییر مکان سازه تحت اثر بار یا هر عامل دیگری که دالهای پل در مواجه با آن دچار حرکت انتقالی و چرخشی شوند، است. درزهای انبساط در پلهای بتنی در مکانهایی که رطوبت زیادی وجود دارد مقاوم بوده و میبایست قابلیت تحمل ناشی از انجماد آب و ذوب شدن آن و نیز شرایط سخت محیطی ناشی از بارش برف و برودت هوا در مناطق سردسیر و نیز دماهای بالا در مناطق گرم سیر را داشته باشد. درز انبساط پلها به صورت مستقیم در معرض بارهای ناشی از ترافیک خودروها و چرخهای وسایل نقلیه هستند؛ از این رو مصالح مورد استفاده در درز انبساط پل باید در مقابل فرسایش و خستگی ناشی از بارهای دینامیکی، مقاومت خوبی از خود نشان دهند. آب بند بودن مصالح مورد استفاده در درز انبساط میتواند رو سازه و زیر سازه پل را در مقابل خوردگی حفظ کند. بطور کلی دلیل اصلی طراحی و اجرای درز انبساط بر روی پل را میتوان برای مقابله با آسیب دیدن دال و عرشه پل، تکیهگاهها، کوله و پایهها و نیز آب بندی عرشه پل دانست.
مزایای استفاده از درز انبساط پل
حفظ پیوستگی در سطح سازه به خصوص در سطح پلها
درزهای انبساط سبب جلوگیری از ایجاد انقطاع در سیستم سازه ای میگردد.
بالا بردن مقاومت سازه و پل در برابر عوامل طبیعی و نوسانات جوی
درز انبساط در مجموع سبب افزایش عمر سازه میگردد.
کاهش هزینه های تعمیر و نگهداری
جلوگیری از ایجاد ترک و پوسته پوسته شدن در سطح روی پل
کاربردهای درز انبساط پل
پلهای بتن مسلح
پلهای پیشتنیده
پل های آزادراهها و بزرگراهها
پلهای فلزی با تیر حمال
پلهای فلزی قوسی
پلهای فلزی با کابل باربر
به عنوان درز انقطاع در ساختمان
به عنوان درز انقطاع و درز انبساط در پارکینگها
پیستهای دوچرخه سواری